Dnia 28 listopada w sali konferencyjnej Biblioteki UKW odbyła się konferencja naukowo-metodyczna podsumowująca projekt „Niebieskoocy” w naszej szkole – przezwyciężanie stereotypów drogą do tworzenia uczniom lepszych warunków w klasie szkolnej. Organizatorami konferencji byli: Katedra Pedagogiki Opiekuńczej i Profilaktyki Społecznej UKW, Wydział Edukacji i Sportu Urzędu Miasta Bydgoszczy oraz Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli.
Konferencja adresowana do dyrektorów szkół podstawowych, pedagogów szkolnych i nauczycieli klas IV-VI szkół podstawowych, nauczycieli akademickich oraz studentów UKW przygotowujących się do zawodu nauczyciela, pedagoga szkolnego zgromadziła ponad 70 uczestników.
Gości powitali prof. dr hab. Ryszard Gerlach, Dziekan Wydziału Pedagogiki UKW, dr Katarzyna Okulicz-Kozaryn kierownik Działu Edukacji Publicznej, Analiz i Współpracy z Zagranicą Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Elżbieta Wiewióra Dyrektor Wydziału Edukacji i Sportu UM.
W pierwszej części konferencji autorzy projektu prof. dr hab. Maria Deptuła i mgr Szymon Borsich z Katedry Pedagogiki Opiekuńczej i Profilaktyki Społecznej oraz współpracująca z nimi mgr Anna Borucka z Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii przedstawili cele projektu, sposoby ich osiągania, opinie nauczycieli biorących w nim udział oraz wyniki badań podłużnych uczniów w 17 klasach. Te zespoły zostały w roku szkolnym 2017/2018 losowo wybrane spośród wszystkich ogólnodostępnych klas w szkołach publicznych w Bydgoszczy i losowo przydzielone do grupy klas, w których prowadzono badania, a wychowawca oraz wybrany przez niego nauczyciel uczący w tym zespole języka polskiego, matematyki lub języka angielskiego współpracowali z autorami projektu (9 klas, 18 nauczycieli) oraz do grupy porównawczej (8 klas), w której przeprowadzono wyłącznie trzy pomiary zmiennych składających się na warunki i efekty rozwoju psychospołecznego i udostępniono wyniki wychowawcy klasy w formie takiego samego raportu dla klasy (prezentacja w PP), jaki otrzymali nauczyciele uczestniczący w projekcie.
Głównym celem współpracy Marii Deptuły, Szymona Borsich i Anny Boruckiej z nauczycielami było Tworzenie uczniom klas IV lepszych warunków rozwoju psychospołecznego w klasie szkolnej. Projekt nie był eksperymentem naukowym w naturalnych warunkach, bowiem nie dostarczano nauczycielom gotowych projektów wprowadzania zmian w ich pracy w klasie. Nauczyciele uczący w danym zespole współpracując ze sobą opracowywali plany zmian w swojej pracy, realizowali je i składali raporty, w których opisywali swoje działania i dostrzegane przez nich rezultaty. Naukowcy wspierali ich w tym procesie za pomocą warsztatów, których treści zaprojektowali sami przed rozpoczęciem współpracy z nauczycielami (30h) oraz za pomocą warsztatów i spotkań grupowych realizowanych w odpowiedzi na potrzeby zgłaszane przez nauczycieli (28h). Oprócz szkoleń i spotkań grupowych odbywały się także indywidualne konsultacje dla każdej pary nauczycieli osobno w indywidualnym kontakcie z Marią Deptułą lub Szymonem Borsich oraz dyskusje w formie korespondencji elektronicznej na etapie przygotowywania przez nauczycieli każdego z sześciu miesięcznych planów zmian w pracy z klasą, w których brała udział także Anna Borucka.
W drugiej części konferencji Szymon Borsich i Anna Borucka przeprowadzili wywiady z ośmioma nauczycielkami - z pięcioma współpracującymi z naukowcami w ramach projektu „Niebieskoocy” w naszej szkole… i trzema nauczycielkami nie uczestniczącymi w projekcie, ale uczącymi w badanych zespołach klasowych. Celem wywiadów była prezentacja działań tych nauczycielek podejmowanych w roli wychowawcy klasy, nauczycielki języka polskiego lub matematyki w ciągu dwuletniej pracy – kiedy uczniowie byli w klasie IV a następnie w klasie V, które doprowadziły do korzystnych zmian w zespołach klasowych.
Pierwszym kryterium wyboru nauczycielek zaproszonych do udzielenia wywiadu były z jednej strony wyższe niż w całej badanej próbie odsetki uczniów w kategorii czynnik chroniący o co najmniej 10 punktów procentowych i niższe niż w całej próbie o co najmniej 10 punktów procentowych odsetki uczniów w kategorii czynnik ryzyka na więcej niż jednym spośród badanych wymiarów:
- warunki rozwoju psychospołecznego w relacjach z rówieśnikami, w relacjach z nauczycielami, poziom stresu odczuwanego w związku ze szkołą i nauką oraz stosunek do szkoły,
- efekty rozwoju – poczucie bezradności i zagrożenia stereotypem niskich zdolności na lekcjach języka polskiego i matematyki oraz styl wyjaśniania własnych sukcesów i porażek w nauce przez uczniów (bardziej lub mniej optymistyczny).
Drugim kryterium wyboru było wystąpienie tendencji wzrostowej pomiędzy I pomiarem na początku IV klasy i III pomiarem pod koniec V klasy w kategorii czynnik chroniący i/lub tendencji spadkowej w kategorii czynnik ryzyka.
Wywiadu udzieliły nauczycielki z bydgoskich Szkół Podstawowych Nr 64; 40; 18; 62; 19 i 2.
Uczestnicy konferencji zadawali pytania i wygłaszali pozytywne opinie o działaniach nauczycielek. Sformułowali wniosek, by zarówno pracę nauczycielek, jak i wyniki badań upowszechnić.
Podsumowania konferencji dokonała Elżbieta Wiewióra Dyrektor Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Miasta Bydgoszczy i dr Łukasz Kosiński, Dyrektor Miejskiego Ośrodka Edukacji Nauczycieli.
